روماتیسم مفصلی

 روماتیسم مفصلی

روماتیسم مفصلی بیماریی است که سبب درگیری مفاصل می شود. این بیماری منجر به بروز سفتی و درد و تورم مفاصل می شود. اگر یک زانو یا دست مبتلا به این بیماری شود سایر مفاصل نیز درگیر خواهند شد. این بیماری معمولاً بیش از یک مفصل را درگیر کرده و هر مفصلی را دچار می کند. بیماران مبتلا به این بیماری معمولاً احساس خستگی داشته و گاهی اوقات دچار تب می شوند.
بعضی از افراد فقط برای چند ماه یا یک سال یا نهایتاً دو سال مبتلا به این بیماری بوده و بعد از طی این دوره بدون ایجاد هیچگونه ضایعه ای، بیماری رفع می شود. بعضی دیگر نیز گاهگاهی دچار علائم بوده و گاهی بهبود می یابند. در بعضی افراد نیز ممکن است بیماری بسیار شدید بوده و برای سالها یا تمام عمر باقی بماند. این فرم بیماری منجر به بروز صدمات شدید به مفاصل می شود.

 چه کسانی به این بیماری دچار می شوند ؟
هر کسی می تواند به این بیماری دچار شود، اما بنظر می رسد که این بیماری در زنان شایعتر باشد. این بیماری معمولاً در میانسالی شروع شده و در سنین پیری شایعتر است. اما کودکان و جوانان نیز ممکن است به آن مبتلا شوند.

علل روماتیسم مفصلی چیست ؟ علل اصلی بروز این بیماری هنوز بطور کامل شناخته نشده است. اما می دانند که در این بیماری سیستم ایمنی فرد علیه بافتهای بدن وی وارد عمل می شوند. عللی که تصور می شود فرد را مستعد بروز این بیماری می کند شامل ژنتیک ، محیط و هورمونها می باشند.

 تشخیص این بیماری چگونه است؟ تشخیص این بیماری با مراجعه به پزشک میسر خواهد شد. البته تشخیص این بیماری راحت نیست زیرا آزمایش دقیقی جهت تشخیص این بیماری وجود ندارد، علائم این بیماری مشابه بیماریهای دیگر است و ایجاد کامل علائم، مدت زمان زیادی طول می کشد. اما جهت تشخیص مجموعه ای، از اخذ شرح حال، معاینات بالینی ، عکسبرداری و تستهای آزمایشگاهی کمک کننده می باشند.

درمان این بیماری چگونه است؟
پزشکان روشهای زیادی جهت درمان این بیماری دارند. اهداف درمان شامل موارد ذیل است تسکین و کاهش درد، کاهش تورم ، کاهش یا توقف روند تخریب مفاصل ، کمک به ایجاد احساس بهتر در فرد و حفظ فعالیت او می باشد.
برنامه درمان می تواند شامل موارد زیر باشد: آموزش بیمار، برخورد و اقدامات صحیح خود بیمار با مشکلاتش و گروههای حمایتی که به فرد کمک می کنند. تا اطلاعات بیشتری در ارتباط با نحوه درمان، چگونگی انجام فعالیتهای بدنی و استراحت را داشته، نحوه بیان مشکلاتش را پیدا کند.

 
این برنامه ها به بیمار کمک می کنند تا نکات بیشتری را در ارتباط با بیماری خود و نحوه کاهش درد، احساس کنترل بیشتر بر بیماری، اعتماد به نفس و داشتن یک زندگی فعالتر، بیاموزند.

 
درمانهایی که جهت بهبودی این بیماری مورد استفاده قرار می گیرند شامل تغییر در روش زندگی، داروها، جراحی ، مراجعات منظم به پزشک و روشهای درمانی جایگزین یا تکمیلی می باشند.

 
تغییر در روش زندگی : از جمله کارهایی که می توان جهت درمان این بیماری استفاده نمود تغییر در روش زندگی است که شامل ایجاد تعادل بین میزان فعالیت و استراحت ، مراقبت از مفاصل کاهش استرس های روانی، استفاده از یک رژیم غذایی سالم می باشد.

 
داروها : بسیاری از بیماران مبتلا به روماتیسم مفصلی جهت درمان از دارو استفاده می کنند. از داروها برای کاهش درد ، تورم و توقف روند بیماری به سمت بدتر شدن استفاده می شود. دارویی که پزشک تجویز می کند براساس سلامت عمومی بیمار، شدت بیماری و اینکه بیماری تا چه اندازه شدید خواهد شد و مدتی که باید بیمار دارو بگیرد و اینکه دارو تا چه اندازه کارایی داشته و عوارض جانبی آن چه می باشد، خواهد بود.

 
جراحی: روشهای جراحی زیادی جهت درمان این بیماری مورد استفاده قرار می گیرد. از این روش جهت تسکین درد، کمک به عملکرد بهتر مفاصل و عملکرد بهتر فرد در فعالیتهای روزمره خود استفاده می شود.
مراجعات منظم به پزشک : بسیار مهم می باشد زیرا از این طریق پزشک می تواند ببیند آیا بیماری شدیدتر شده و آیا دارو کمک کننده بوده است، عوارض جانبی داروها ظاهر شده اند و در صورت نیاز داروها را عوض نماید. اقداماتی که ممکن است نیاز به انجام آن شود شامل: آزمایش خون، ادرار و عکسبرداری می باشد.

 
روش درمانی جایگزین : گاهی اوقات از رژیمهای غذایی خاص ، ویتامینها و سایر روشهای دیگر جهت درمان روماتیسم مفصلی استفاده می شود. بعضی درمانها به کاهش استرس بیمار کمک می کند. بسیاری از این روشها بی ضرر می باشند و اما باید گفت که این روشها بطور کامل و دقیق مورد بررسی قرار نگرفته اند لذا قبل از استفاده از آنها حتماً باید با پزشک مشورت شود.

سندرم تونل کارپال CTS

 سندرم تونل کارپال :    CTS

سندروم تونل کارپ یکی از شایعترین اختلالات اندام فوقانی می باشد که در نتیجه فشردگی عصب مدین در ناحیه مچ ایجاد می شود.در واقع هر عاملی که باعث کاهش سایز تونل یا افزایش سایز بافتهای داخل تونل شود علائم CTS را باعث می شود.

CTS در خانمهای  40 تا60 سال شایع بوده و اغلب به صورت دوطرفه می باشد.

    آناتومی

 تونل کارپ یک کانال سخت استخوانی- لیگامانی است که کف آن را استخوانهای مچ و سقف آن را لیگامان عرضی مچ یا فلکسور رتیناکولوم تشکیل می دهد و از دیستال رادیوس تا قاعده متا کارپها امتداد می یابدو در حین Grip بعنوان یک قرقره برای تاندونهای فلکسور محسوب می شود.

 محتویات تونل کارپ عبارتند از:

1.تاندون فلکسور پولیسیس لانگوس

2.هشت تاندون فلکسور(سطحی و عمقی)

3.عصب مدین(نرم ترین و ولارترین ساختار در تونل کارپ)

   علل     Causes

 بطور کلی علل این سندروم را می توان در سه گروه طبقه بندی نمود :

1.علل آناتومیک : شکستگی ها ،در رفتگی ها ،استئو فیت های استخوانهای مچ ،تومور ها،کیست ها ،سینوویوم تکثیر یافته و...

2.علل التهابی و یا نوروپاتیک : دیابت و الکلیسم (این دو عروق و یا سلولهای خونی عصب را متاثر می سازند) ،بارداری و اختلالات تیروئید (تعادل مایعات را تغییر می دهند)

3.علل مکانیکی : حرکات تکراری مچ و انگشتان ،ارتعاش (بویژه در کارگران یدی و کاربران کامپیوتر)

    تظاهرات  بالینی

 در این اختلال بیمار معمولا با کرخی (Numbness )،درد ،پارستزی در محل توزیع عصب مدین مراجعه می کند، این علائم گاهی شب ها تشدید شده و با حرکات تکراری و قوی دست بدتر می شود.گاهی درد به شانه انتشار می یابد،در برخی موارد صاف کردن یا تکان دادن دست باعث بهبودی علائم می شود.گاهی ضعف و خام حرکتی نیز گزارش می شود .

آتروفی تنار از علائم عینی(objective) این اختلال می باشد.

   تست های تشخیصی

1.تینل :

 در این مانور ضربات ملایم روی عصب مدین بر سطح مچ زده می شود.اگر این مانور علائم درد تیر کشنده و سوزشی ایجاد کرد یعنی تست مثبت است.

 2. فالن :

 بیمار ساعدش را بطور افقی در هوا نگه داشته یا از پشت دو دست را به هم می چسباند بگونه ای که مچ در فلکسیون کامل قرار گیرد،این وضعیت را 60 ثانیه نگه می دارد اگر کرخی و پارستزی ایجاد شد تست مثبت است.

* تست فالن معکوس (دست ها در وضعیتی است که مچ در اکستنسیون قرار گیرد)،ممکن است وقتی تست فالن منفی است این تست مثبت باشد.

 3.مونوفیلامانهای سمز_وینستین :

آسیب حسی که البته همیشه در CTS وجود ندارد را می توان با مونوفیلامان ارزیابی نمود که کاهش لمس سبک را نشان می دهد.

 4. تست  Durkan:

 اعمال فشار خارجی روی لیگامان عرضی مچ توسط یک پیستون کالیبره شده می باشد.

 5. ارزیابی عملکرد حرکتی :

 علائم حرکتی غیر طبیعی شامل ضعف عضلات تنار،مخصوصا ابدوکتور پولیسیس برویس از طریق tip to tip pinch قدرتی بین شست وانگشت اشاره تست می شود.ضعف عملکرد لومبریکال انگشت وسط گاهی دیده می شود .

 6.یافته های اتونومیک :

 از آنجا که عصب مدین اکثر اعصاب سمپاتیک دست را عصب دهی می کند ممکن است در گیری این عصب علائم اتونومیک غیر طبیعی را نشان دهد مثل رنگ پریدگی پوست ،اختلال تعریق در دست و انگشتان یا تغییرات ناخن مثل شکنندگی ،تردی یا افتادن ناخن .

 درمان

   مراحل فشردگی در این اختلال شامل 3 مرحله ی اولیه ، میانی و نهایی می باشد .

 1.مرحله اولیه یا حاد سندروم :

3 تا 4 ماه اول که فرد در فاز حاد مراجعه می کند.

این مرحله بهترین زمان برای درمان کنسرواتیو بوده که شامل :

 ·        Splinting  در وضعیت نوترال یا اکستانسیون جزئی

·    تزریق کورتیکو استروئید به درون تونل کارپ برای کاهش ادم التهابی اطراف عصب. بعد از تزریق، 3تا4 هفته دست در اسپلینت مچی بصورت تمام وقت و سپس به مدت 3تا8 هفته دیگر فقط بصورت night می ماند.

مطالعات نشان داده که تزریق و اسپلینت 40 تا 80% می تواند باعث تخفیف علائم شود.

 ·        Tendon.gliding.exe

      * برای درمان کنسرواتیو یا بعد از عمل جراحی

     * جهت کاهش چسبندگی عصب – تاندون

     * در وضعیت نشسته یا خوابیده انجام می شود.

                   * سر در خط وسط ،شانه در add و آرنج 90   درجه فلکسیون

                   * توالی تمرین در یک سبک اصولی آرام با 5تا 10 بار در  هر 1تا2 ساعت

                   * بهتر است تمرینات بصورت مداوم و تدریجی انجام شود،

                         در صورتیکه به طور ناگهانی و  یکباره انجام شود

                         علائم را حادتر و شدید تر می کند.

     * علائم سوزشی ،کرخی یا درد بدنبال تمرینات Tend.gliding

          نباید بیشتر از چند ساعت طول بکشد.

 ·        Nerve.gliding.exe

·        ارزیابی پوسچر ال مربوط به محیط کار

·        تغییراتی در محیط کار در صورت لزوم

 2.مرحله میانی یا متوسط سندروم:

بیماران این گروه اغلب کرخی و پارستزی را گزارش می کنند و کاندید عمل جراحی دکامپرشن (برداشتن فشار عصب)هستند.

 3.مرحله نهایی یاشدید سندروم:

این گروه اغلب علائم طولانی مدت دارند،در برخی موارد حتی بعد از برداشتن فشار ممکن است برای همیشه آسیب حسی و ضعف عضلات تنار باقی بماند.

جراحی    Surgery

  وقتی اقدامات کنسرواتیو در کاهش علائم سودمند واقع نشدند جراحی برای برداشتن فشار از تونل تجویز می شود.

هدف جراحی افزایش ابعاد تونل کارپ بوسیله آزاد سازی لیگامان عرضی کارپ و فاسیای اکستانسوری آن می باشد.

    نتایج جراحی

 تسکین درد باید فوری باشد،بهبود کرخی و ضعف ممکن است کند و ناکامل باشد.توانایی هدایت عصب به کندی و پس از یک تا دو سال بهبود می یابد.

   عوارض جراحی

 عوارض جراحی در سه سطح مطرح می شود

1.      عوارض حین جراحی که شامل آسیب به تنه یا شاخه های عصب مدین می باشد.

2.      عوارض زودهنگام پس از جراحی شامل هماتوم،ادم و عفونت

3.   عوارض دیر هنگام پس از جراحی شامل باقی ماندن ضعف در دست ،درد در کف دست ،حساسیت بیش از حد ،درد عمقی ،اسکار هایپرتروفیک ،التهاب فاسیای پالمار ،RSD

  درمان پس از جراحی

 Hand Therapy پس از جراحی شامل موارد زیر می باشد:

·        تمرینات

یک تا دو روز اول پس از جراحی دست در اکستانسیون نوترال باقی می ماند و تمرینات شامل:

حرکات گردن ،شانه و آرنج "بلافاصله" برای کسب لغزش طولی عصب مدین.

حرکات شست و انگشتان درون گچ.

حرکات اکتیو ملایم (2تا3 روز بعد از عمل)

تمرینات Tend.gliding

 نکته:همه تمرینات بصورت آرام هر 2 ساعت و در محدوده درد بیمار انجام می شود.

جهت جلوگیری از کمانی شدن تاندونها (Bowing ) ،موبیلیزاسیون زود هنگام و همچنین اجتناب از فلکسیون توام مچ و انگشتان انجام می شود.

·        Scar management‌

بخیه ها معمولا 10 روز بعد از جراحی کشیده شده و درمان اسکار از همین زمان آغاز می گردد.

ماساژ ملایم 4 تا 6 بار در روز انجام می شود

(Light Friction)

بیشتر اسکارها 4 تا 6 هفته بعد از عمل برطرف می شوند.

·        حساسیت بیش از حد یا hypersensitivity

برای درمان حساسیت بیش از حد از ژل سیلیکون  و TENS می توان استفاده نمود.

در صورت افزایش درد و حساسیت بیش از حد چنانچه علائم دیگری مثل باقی ماندن ادم،تغییر رنگ و تعریق بیش از حد نیز مشاهده شود باید به RSD شک کرد.

·        درد عمقی

این نوع درد تا ماهها بعد از جراحی وجود دارد،معمولا در ناحیه جراحی بین تنار و هیپوتنار بیشتر وجود دارد.

اکثرا بوسیله Strapping یا splinting حمایتی مچ کاهش می یابد.

·        بازگشت فعالیت

فعالیت های سبک معمولا 2 تا3 هفته بعد از جراحی و فعالیت های سنگین تر تا 2 ،3 ماه اجتناب شود.

برای بازگشت حداکثر نیروی گریپ ماهها وقت لازم است.

فلج مغزی CP

فلج مغزی چیست: فلج مغزی یک اصطلاح کلی است که گروهی از ضایعات مزمنی که کنترل حرکتی فرد را مختل می کنند، شامل می شود. اختلال حرکتی ناشی از این ضایعه در سالهای اولیه زندگی ظاهر می شود و معمولاً با گذشت زمان بدتر نمی شود. این بیماری در شرایط نقصان تکامل یا آسیب به مناطق حرکتی مغز بوجود می اید که در نتیجه آن این مناطق قادر به کنترل حرکتی و وضعیت بدنی (پوسچر) فرد نمی باشند علائم فلج مغزی: 1- سفتی عضلات یا اسپاستی سیتی 2- حرکات غیر طبیعی 3- اشکال در مهارتهای حرکتی درشت از قبیل راه رفتن یا دویدن 4- اشکال در مهارتهای حرکتی طریف از قبیل نوشتن یا باز و بسته کردن دکمه های لباس 5- اشکال در مهارتهای ادراکی و حسی علائم فلج مغزی از یک فرد به فرد دیگر متفاوت است و با گذشت زمان ممکن است تغییر ننماید بعضی از افراد مبتلا به فلج مغزی ممکن است به بیماریهای دیگر از قبیل تشنج، آسیب ذهنی اختلال یادگیر و تأخیر رشدی نیز مبتلا باشند. اگر چه ممکن است علائم فلج مغزی با گذشت زمان تغییر کنند اما این بدان معنی نیست که فلج مغزی یک بیماری پیشرونده است (بدتر نمی شود). بنابراین اگر یک فرد مبتلا به فلج مغزی با گذشت زمان مشکلات او بیشتر شود، ممکن است این مشکلات چیز دیگری غیر از ضایعه فلج مغزی او باشد. با وجود اینکه فلج مغزی یک ضایعه پیشرونده نیست اثرات فلج مغزی ممکن است در طی زمان تغییر نماید، گاهی اوقات تعدادی از این علائم بهبود می یابد برای مثال کودکی که اندامهای فوقانی یا دستهای او دچار اختلال است ممکن است توانایی لازم را برای نوشتن و پوشیدن لباس بدست آورد، در حالی که در بعضی از کودکان ممکن است سختی عضلات منجر به بروز مشکلاتی در لگن و ستون فقرات شود که نیازمند جراحی ارتوپدی باشد. بالا رفتن سن کودکان مبتلا به فلج مغزی در صورت عدم مراقبت توانبخشی و انجام تمرینات صحیح می تواند منجر به یک وضعیت غیر طبیعی در بدن آنان شود. فلج مغزی می تواند منجر به ایجاد مشکلات و عوارضی از قبیل اشکال در غذا خوردن، کنترل ضعیف ادرار و موضوع و مشکلات تنفسی و زخمهای بستر شود. علائم اولیه فلج مغزی معمولاً قبل از 3 سالگی ظاهر می شوند. نوزاد مبتلا به فلج مغزی اغلب در مقایسه با کودکان عادی کندتر به مراحل رشدی خویش از قبیل غلتیدن، نشستن، چهار پا رفتن، لبخند زدن و ... دست پیدا می کنند. علل ایجاد کننده فلج مغزی: 1- چند قلویی 2- آسیب به جفت که ممکن است به رشد جنین صدمه بزند. 3- بیماریهای عفونی انتقالی جنینی، برای مثال ایدز، چربی، سیفیلیس و سوزاک 4- تغذیه نامناسب 5- قرار گرفتن در معرض مواد سمی از قبیل نیکوتین. الکل و داروها 6- ناسازگاری عامل Rh بین مادر و جنین 7- ناهنجاریهای کروموزومی 8- بیماریهای ژنتیکی 9- ناهنجاریها و بدشکلی های احتمالی مغز نوزاد 10- زایمانهای طولانی مدت یا ناگهانی که ذخیره اکسیژن خون کودک را دچار مشکل می سازد و منجر به تخریب بافت مغزی می شود. 11- سرخجه 12- ساختار کوچک لگن مادر 13- تولد نارس کودک 14- زایمان به روش سزارین 15- اثرات ضرب بیهوشی و بی حسی 16- ضربه مغزی 17- زردی و یرقان عواملی که می تواند در دوره طفولیت (در 3 سال اول زندگی) باعث ایجاد فلج مغزی شوند : 1- عفونت ها از قبیل مننژیت 2- خونریزیهای مغزی 3- ضربه مغزی بدنبال تصادف و افتادن از بلندی و ... 4- غرق شدن روشهای پیشگیری از بروز فلج مغزی: 1- تست مادران باردار از نظر عامل Rh در صورتی که این عامل منفی باشد 72 ساعت قبل از زایمان مادر واکسینه می شود. (در صورتی که Rh عامل فلج مغزی باشد) 2- درمان سریع کودک مبتلا به زردی به کمک روش فتوتراپی 3- انجام برنامه های کاهش استرس و فشار روانی مادران در دوره بارداری 4- حفاظت کودکان در مقابل ضربه ها و آسیب های فیزیکی به مغز خصوصاً هنگام تولد تقسیم بندی فلج مغزی: الف – تقسیم بندی فلج مغزی بر اساس تعداد اندامهای دیگر 1- کوادری پلژی : هر چهار اندام کودک درگیر است. 2- دای پلژی : هر چهار اندام کودک درگیر است اما درگیری پاها (اندام تحتانی) شدید از دستهاست. 3- همی پلژی : یک طرف بدن درگیر است معمولاً دست بیشتر از پا درگیر است. 4- ترای پلژی : سه اندام کودک درگیر است معمولاً دو دست و یک پا. 5- منوپلژی : فقط یک عضو کودک درگیر است معمولاً یک دست. ب - تقسیم بندی فلج مغزی بر اساس اختلال حرکتی 1- اسپاتیک : عضلات کودک اسپاتیک سفت می باشد و در مقال کشش بشدت مقاوت می کنند. این عضلات هنگامی که بکار گرفته می شوند بیش از اندازه فعال می شوند و حرکات زمختی را ایجاد می کنند. در حالت طبیعی عضلات بصورت جفت کار می کنند برای مثال وقتی یک گروه منقبض می شود گروه مخالف شل می شوند تا امکان ایجاد حرکت آزادانه را در راستای مورد نظر فراهم سازند. اما در عضلات استپاتیک هر گروه عضلانی بطور همزمان منقبض می شوند و حرکت را متوقف می سازند، که به این حالت انقباض همزمان گفته می شود. سفتی عضلانی ممکن است در حالت خفیف فقط تعداد محدودی حرکت را مختل نماید ویا اینکه در حالت شدید تمام حرکات بدن را دچار مشکل سازد. مقدار سفتی عضلانی معمولاً با گذشت زمان تغییر می کند. توانبخشی، جراحی و استفاده از بعضی از داروها و وسایل کمکی و تطبیعی می تواند به کنترل و مهار سفتی عضلانی کمک کند. معمولاً آسب به قشر مغز باعث بروز سفتی عضلانی می شود. 2- آتتوئید : آتتوئید عبارتست از اشکال در کنترل و هماهنگی حرکات. کودکان مبتلا به فلج مغزی نوع آتتوئید حرکات پیچشی غیر ارادی و مداوم دارند. این افراد معمولاً مشکلات گفتاری نیز دارند. این ضایعه در اثر آسیب به هسته های قاعده ای مغز بوجود می اید. 3- آتاکسیک : فلج مغزی نوع آتاکسیک نادرترین نوع فلج مغزی است. افرادی که دچار فلج مغزی نوع آتاکسیک می باشند دچار یک آشفتگی و نقص در حس تعادل و حس عمقی می باشند. توان عضلانی این افراد پایین می باشد. عضلات آنها شل است) و به حالت تلوتلو خوردن راه می روند و اندامهای فوقانی آنها در حالت راه رفتن بی ثبات می باشد درمان: مداخلات مورد نیاز برای مدیریت کودکان فلج مغزی در دو طیف می تواند مورد توجه باشد. (1)- درمان بخش صدمه دیده مغز که هماهنگی و حرکات عضلات را بدرستی هدایت نماید. در این خصوص تاکنون مداخله پزشکی قابل قبول که ترمیم ضایعه مغزی را انجام دهد وجود نداشته اما با پیگیری توانبخشی مناسب می توان به اینگونه کودکان کمک کرد تا زندگی مستقلی را دنبال نمایند و بعبارت دیگر وجود ضایعه بدان معنی نیست که اینگونه افراد از یک زندگی متکی بخود محروم باشند. اینگونه کودکان علاوه بر نیازهای عمومی برای شکوفا شدن استعدادهای بالقوه ای که از آن برخوردارند به آموزش و خدمات خاص نیز نیازمند می باشند. متأسفانه در پاره ای موارد حتی نیازهای عمومی اینگونه کودکان به فراموشی سپرده شده و نهایتاً ارتباط و تعامل اجتماعی که زمینه رشد، تکامل و آموزش کودکان می باشد محروم می گردند. در خصوص اینکه چه باید کرد خانواده ها می بایست توجه نمایند که : - پی آمد ضایعه فلج مغزی برای کودکان با انواع ضایعه متفاوت می باشد و انتظار این است کودک را همانطوریکه هست پذیرا باشیم. - ضایعه فلج مغزی یک بیماری پیشرونده نبوده، مداخلات و حمایت های بموقع می تواند کمک مؤثری برای استقلال کودک باشد. کودک توجه بیشتری را طلب می نماید و ضرورت دارد فرصت و امکانات و شرایط مناسب برای رشد و شکوفایی استعدادهایش فراهم شود. - بهتر است والدین هر چه بیشتر درباره فرزند و معلولیتش اطلاعات مناسب کسب نمایند تا در آموزش و حمایت از او نقش مؤثرتری را ایفا کنند. بخاطر داشته باشید که نقش والدین در روند توانبخشی کاملاً‌ تخصصی و قابل توجه می باشد. - بهتر است وعده های درمانی را با وضع کودک و واقعیات موجود تطبیق داد تا بتوان وعده های آرمانی را از درمانهای واقعی تفکیک کرد. (2)- کاربرد تکنیک های مختلف در جهت برطرف نمودن نقص، ضعف و اسپاسم حرکات عضلانی حاصل از ضایعه مغزی. 1-2- روشهای مختلف درمانی الف – توانبخشی (Rehabilitation) 1- فیزیوتراپی : هدف از فیزیوتراپی کودکان فلج مغزی کمک به این افراد به منظور دستیابی آنها توانمندیهای جسمی حرکتیشان می باشد. 2- کاردرمانی : کاردرمانی یک سری فعالیتهای هدف مند را به منظور افزایش استقلال مهارتهای حرکتی درشت و ریز طراحی می کند. کاردرمان به کودک فلج مغزی در استفاده از وسایل تطبیقی از قبیل وسایل مورد نیاز جهت نشستن، حمام کردن، ایستادن و غذا خوردن و ... کمک می نماید. 3- گفتاردرمانی : هدف گفتاردرمانی تسهیل و بهبود مهارتهای ارتباطی کودک فلج مغزی می باشد. یک کودک فلج مغزی ممکن است نیاز به کمک در زمینه غلبه بر یک مشکل خفیف تلفظ داشته باشد یا اینکه ممکن است او نتواند از طریق گفتاری و کلامی با دیگران ارتباط برقرار کند و نیازمند یک روش غیر کلامی جهت برقراری ارتباط باشد. که از جمله این روشها می توان به روش ارتباط از طریق چشم، زبان اشاره، عکس خوانی و ارتباط از طریق دستگاههای الکترونیکی اشاره کرد. ب – ارتوزها، قالب های گچی و اسپلینت ها برای اکثر کودکان فلج مغزی بمنظور تقویت روشهای توانبخشی اغلب ارتوز، اسپلینت و قالب های گچی تجویز می شود. این وسایل به حفظ و ایجاد ثبات در مفصل و قرار دادن مفصل در وضعیت صحیح و همچنین ممانعت از کشش بیش از حد عضلات کمک می کنند. ج – روشهای درمان دارویی ممکن است برای کودک مبتلا به فلج مغزی بدلیل شرایط خاصی نظیر ابتلا به تشنج یا سفتی های دردناک در نتیجه اسپاسمهای شدید از داروهای خاصی استفاده شود. سفتی عضلانی را می توان از طریق تزریق داروهایی ویژه ای از قبیل بوتوکس (Botox) برای مدت چند ماه مهار کرد. د- جراحی ممکن است بمنظور کاهش اثر سفتی عضلانی برای ستون فقرات، لگن و پاهای کودک مبتلا به فلج مغزی یکسری جراحیهای ازتوپدی و بافت نرم برای او انجام شود. در این روشهای جراحی می توان با بلند کردن طول عضلات و انتقال تا ...... حرکت کودک را تسهیل نمود. زمانی که رشد کودک متوقف شود از روش درمانی جراحی استخوانی به منظور وضعیت دهی صحیح به استخوانهای فرد مبتلا به فلج مغزی نیز ممکن است استفاده شود. گاهی اوقات متخصصین مغز و اعصاب ممکن است ریشه های عصبی که کنترل تون عضلانی را بعهده دارند را نیز جراحی نماید. در این روش که ریزوتومی انتخاب پشتی نامیده می شود هدف کاهش سفتی عضلانی می باشد. کودکان فلج مغزی همانند سایر کودکان به محبت، توجه، عاطفه، صمیمیت و رابطه دوستانه و انسانی نیازمند می باشند. 3- وسایل تطبیقی امروزه وسایل کمکی زیادی جهت کمک به افراد مبتلا به فلج مغزی وجود دارد. که این وسایل به فرد کمک می کند تا براحتی فعالیتهای روزمره زندگی خویش را انجام دهد. 1-3- وسایل کمک حرکتی - ویلچر (دستی و الکترونیکی) - دوچرخه و سه چرخه های مخصوص - رورؤک عصا و والکر 2-3- وسایل کمک ارتباطی - تابلوهای سمبولیک - دستگاههای الکترونیکی ترکیب کننده صوت - کی بردهای مخصوص 3-3- تسهیلات کمکی فعالیت های روزمره زندگی - درهای الکترونیکی که بطور اتوماتیک باز و بسته می شوند - وسایل تغذیه ای (از قبیل قاشق و ...) با دستهای بلند - چسب های گرفتن - سیستمهای کنترل محیطی البته وسایل فوق الذکر بسته به فرهنگ و نوع کشور متغیر می باشند. 4-توجه به توانمندیهای کودک از آنجائیکه معلولیت کودک کاملاً‌ مشخص است و میزان درمان آن نیز تا حد زیادی قابل پیش بینی است، رسیدگی به سایر توانمندیها و استعدادها و از طرفی توجه به سلامت روحی کودک از اهمیت بالایی برخوردار باشد. متأسفانه بسیاری از اوقات قربانی مشکلات جسمی کودک می شوند. توصیه ها 1- ارزیابی کودک توسط یک روانشناس به منظور بررسی برخی اختلالات یادگیری کودک و انجام آزمایشهای خاص به منظور جبران به موقع مشکلات. 2- اهمیت به آموزش کودک و ایجاد مهارتهای مختلف اعم از مهارت خودیاری، مهارتهای اجتماعی، حرکتی، آموزشهای تحصیلی و غیره. بسیاری از کودکان با مشکلات جسمی از هوش و استعداد خوبی برخوردارند که پرورش مهارتها و استعدادها خصوصاً در سنین قبل از دبستان می تواند در ایجاد اعتماد به نفس بیشتر کودک در مدرسه و مراحل بعدی زندگی او نقش به سزایی داشته باشد. 3- لازم به ذکر است که کودکان با مشکلات جسمی شدید که شاید از رفتن به مدرسه محرومند از یادگیری و آموزش محروم نیستند و نباید محروم شوند. 4- کودکانی در عین حال از نظر ذهنی نیز دارای محدودیتهایی هستند را می توان با مشاوره و اهتمام به توانمندسازی کودک در خودیاری و استفاده از توانمندیهایش بهبود بخشید و شاید این امر از اهمیت بیشتری برخوردار باشد

معرفی رشته کاردرمانی

معرفی رشته کاردرمانی

     تعریف‌ : این‌ رشته‌ از زیر مجموعه‌های‌ علوم‌ توانبخشی‌ است‌ که‌ وظیفه‌ آن‌ بررسی‌ و ارزیابی‌ توانائی‌ها، درمان‌ و آموزش‌ معلولینی‌ است‌ که‌ در اثر سکته‌های‌ مغزی‌، بیماری‌های‌ مختلف‌، حوادث‌، تصادفات‌، جنگ‌، عقب‌ماندگی‌های‌ ذهنی‌ و ... دچار معلولیت‌ شده‌اند.  فارغ‌التحصیلان‌ این‌ دوره‌ می‌توانند بر اساس‌ تشخیص‌ و معرفی‌ پزشک‌ به‌ درمان‌ جسمانی‌ و روانی‌ و توان‌ بخشی‌ بیماران‌بپردازند.متخصصان‌ کاردرمانی‌ با تسلط‌ کافی‌ بر علوم‌ مختلف‌ فیزیولوژی‌، آناتومیکی‌ و روان‌ شناختی‌ یک‌ برنامه‌ جامع‌ درمانی‌ را به‌ بیماران‌ ارائه‌ می‌دهند. در کار درمانی‌ بیماری‌ و تأثیرات‌ آن‌ در تمام‌ ابعاد زندگی‌ فرد، مورد بررسی‌ قرار می‌گیرد هدف‌ این‌ رشته‌ بالا بردن‌ استقلال‌ و افزایش‌ سطح‌ توانمندی‌ بیمار برای‌ انجام‌ فعالیتهای‌ روزمره‌ و اجتماعی‌ و مهارت‌های‌ زندگی‌ می‌باشد. تخصص‌ یک‌ کاردرمان‌ کمک‌ به‌ بازتوانی‌ جسمی‌، حرکتی‌، ذهنی‌ و روحی‌ افرادی‌ است‌ که‌ دچار معلولیت‌ می‌باشند و علاوه‌ بر آن‌ کاردرمان‌ با آموزش‌ کار و فعالیتهای‌ مختلف‌ متناسب‌ با نوع‌ معلولیت‌ و بالا بردن‌ توان‌ ذهنی‌ با استفاده‌ از کارگاههای‌ مختلف‌، تکنیکهای‌ متفاوت‌ ورزشی‌ درمانی‌ و ابزارهای‌ مختلف‌، علاوه‌ بر مقابله‌ با معلولیت‌ و جلوگیری‌ از پیشرفت‌ بیماریها، فرد معلول‌ را به‌ محیط‌ اجتماعی‌بازگردانده‌استقلال‌اورافراهم‌می‌آورد.
 مقاطع‌ تحصیلی‌ و گرایشهای‌ رشته‌ کاردرمانی‌ : رشته‌ کاردرمانی‌ در دو مقطع‌ کارشناسی‌ پیوسته‌ و کارشناسی‌ ارشد ناپیوسته‌ و دکتری  در ایران‌ ارائه‌ می‌گردد. در دوره‌ کارشناسی‌ ارشد دارای‌ دو گرایش‌ است‌. کاردرمانی‌ جسمی‌ (مطالعه‌ و بررسی‌ بیماران‌ جسمی‌، فلج‌ مغزی‌ و C. P می‌باشد) و گرایش‌ کاردرمانی‌ روانی‌ (کودکان‌ عقب‌مانده‌ ذهنی‌ و معلولین‌ روانی‌ بزرگسال‌) است‌.
 امکان‌ ادامه‌ تحصیل‌ در رشته‌های‌ همجوار : فارغ‌ التحصیلان‌ این‌ رشته‌ می‌توانند در رشته‌های‌ کاردرمانی‌ جسمانی‌ ـ کاردرمانی‌ روانی‌ ـ علوم‌ پایه‌ تشریح‌فیزیوتراپی‌ ـ مدیریت‌ توانبخشی‌ ـ اقتصاد بهداشت‌ و... ادامه‌ تحصیل‌ دهند.
 فرصتهای‌ شغلی‌ رشته‌ کار درمانی‌ : فارغ‌ التحصیلان‌ این‌ رشته‌ می‌توانند در مراکز بیمارستانی‌، درمانگاهها و مجتمع‌های‌ توانبخشی‌ خصوصی‌ یا دولتی‌ مشغول‌ به‌ کار شوند.

کاردرمانی چیست و کاردرمانگر کیست؟

کار درمانی چیست؟

کاردرمانی مهمترین پروسه توانبخشی است. طبق تعریف  کاردرمانی هنر بکارگیری فعالیتهای هدفمند جهت دادن انگیزه کافی برای انجام وادامه درمان وارائه تمرینهای کاربردی مناسب درمانی است که به منظور پیشگیری از ناتوانی وحل مشکلات عملکردی افراد ناتوان و معلول و کسب حداکثر استقلال عملکردی این افراد بکارمیرود؛این خدمات در محدوده مشکلات فیزیکی و روانی قرار دارند. پیشگامان این حرفه معتقد بودند که با استفاده همزمان از عضلات و ذهن در بازیها ، سلامت و تمرینات و حتی کار می توان سلامتی افراد را تحت تأثیر قرار داد.

خدمات کاردرمانی

این خدمات در محدوده بیماریهای مغز و اعصاب ، بیماریهای روماتولوژی ، بیماریهای عصبی عضلانی ، بیماریهای ارتوپدی، سوختگیها و تغییر شکلهای ناشی از آن، صدمات ناشی ازکار، بیماریهای ناتوان کننده و یا مزمن است؛ که شامل بیماران مبتلا به بیماریها با ضایعات جسمی است که شامل 

A- بیمار یهای ارتوپدیک و نورولوژیک می باشد:

١.در کودکانی که فلج مغزی دارندCP__ ، کودکانی که دارای اختلال درراه رفتن، مشکلات تعادلی _ حرکتی و جابجایی، گرفتن ورها کردن، ناتوانیهای رشدی و تکامل حرکتی ، کودکان دست و پا چلفتی، شکستگی ها

٢.در بزرگسالان توانبخشی بعد از شکستگی ها،در رفتگی ها ،ترمیم و پیوند تاندونها واعصاب و عروق در اندام ها،بیماری آرتروز و روماتیسم،  سکته مغزی _CVA _، MS ، مشکلات ناشی از سالمندی و ...

B- اختلال در عملکردهای روانی – اجتماعی ، ناتوانیهای رشدی و تکاملی ذهنی، اختلالات و ناتواناییهای یادگیری و نوشتاری.اختلالات خوردن مثل اختلالات جویدن و بلعیدن ، مشکلات در مراقبت از خود و فعالیت های روز مره زندگی می باشد.

شیوه های درمانی که توسط کار درمانگر ارائه می شود:

   متحرک سازی بافت نرم ومفاصل : تکنیکهای حرکتی و کشش ویژه برای بافتهای نرم و مفاصل و دادن برنامه های هدفمند و منطبق با فرهنگ بیمار برای پیشرفت تواناییهای فرد.

    ماساژ : تکنیکهای ماساژبا دست به منظورافزایش گردش خون و کاهش درد.

    بارآموزی عصبی – عضلانی : بهبود بخشیدن عملکرد عصبی – عضلانی وبازآموزی حسی.

    ارائه تمرین درمانی : تمرینات وضعیتی وحرکتی دراندام ها برای افزایش دامنه حرکتی و انعطافپذیری مفاصل. قابل توجه است که اکثر فعالیتهاوتمرینها در کاردرمانی بدون استفاده از دستگاه وبصورت دستی(توسط دستان کاردرمانگر) ارائه میشود.

    اسپیلینتهای مختلف(آتل) برای قرار دادن عضو در حالت استراحت، جلوگیری از دفورمیتی و یا اصلاح دفورمیتی های ایجاد شده می باشد.

    ارائه فعالیتهای عملکردی : حرکات و وظایف مربوط به فعالیتهای روزمره زندگی.

   ارزیابی های همه جانبه از محیط کار و منزل. ارزیابی و درمان برای انجام فعالیتهای کاری.

چه کسانی تحت کار درمانی قرار می‌گیرند؟

بیمار ممکن است یک نوزاد نارس باشد که در بخش نوزادان بستری است و یا کودکی در یک مدرسه که دچار فلج مغزی است. یا جوانانی در یک مرکز بازپروری معتادان. احتمال دارد بیمار فردی بزرگسال باشد، عقب ماندگی ذهن دارد و آموزش می‌بیند تا برای کار در یک کارگاه حمایتی آماده شود یا فردی که در اثر سانحه اتومبیل از ناحیه نخاع صدمه دیده و فلج شده است و آموزش می‌بیند تا خود را با زندگی دائمی روی صندلی چرخدار تطبیق دهد. بیمار ممکن است خانم خانه‌داری باشد که بعد از یک سانحه بهبود یافته و می‌خواهد یاد بگیرد با یک قسمت از بدن خود که عملکرد درستی هم ندارد زندگی خود و خانواده‌اش را اداره نماید. یا یک فرد مبتلا به ناتوانی ذهنی که می‌خواهد کارهای ساده‌ای چون خرید کردن ، ثبت ارقام ، استفاده از وسایل نقلیه و کلا کارهای معمول روزانه را انجام دهد. بطور خلاصه تمامی افرادی که به علت مشکل یا مشکلاتی لازم است تحت درمان گیرند تا به استقلال در عملکردهای مورد نظر برسند تحت این روش درمانی قرار می‌گیرند. مشکلات این افراد دامنه وسیعی را دربرمی‌گیرد و می‌تواند حاصل یک صدمه ، یا تصادف باشد یا ناشی از بیماری جسمی ، اختلال عاطفی ، تعارضات و فشارهای روانی و یا حتی تاخیر در رشد و یا اختلالات مادرزادی. این بیماران به تمام گروههای سنی از نوزادان ، کودکان و ... تا سالمندان می‌توانند تعلق داشته باشند که از دوره کوتاه مدت مراقبت در دوران حاد بیماری تا توانبخشی در دوره‌های تطابقی طولانی مدت را شامل می‌شود